تفاوت برنج کشت اول و دوم ایرانی چیست؟ کدام بهتر است؟

کاشت برنج ایرانی در بیشتر نقاط کشور از روزهای ابتدای فروردین آغاز می‌شود و معمولا در انتهای مرداد ماه برنج برداشت می‌شود. در برخی نقاط کشور، درست بعد از برداشت برنج کشت اول، دوباره اقدام به کاشت برنج می‌کنند و این برنج با نام برنج کشت دوم شناخته می‌شود.

عده‌ای گمان می‌کنند که برنج برداشت دوم عطر و بوی بیشتری دارد. یا بیشتر ری می‌کند. همچنین برخی دیگر بر این باورند که برنج برداشت اول، برنج مرغوب‌تری است. یا عده‌ای می‌گویند برنج برداشت دوم سرطان‌زا است. برای این که بیشتر با برنج کشت اول و کشت دوم آشنا شوید و بدانید فرق برنج کشت اول با دوم در چیست با ما همراه باشید.

برنج کشت اول چیست؟

فرآیند کاشت برنج کشت اول در بیشتر استان‌های کشور از فروردین ماه آغاز می‌شود و بعد از آماده شدن خزانه و بذرهای تهیه شده، در شالیزارهای برنج کشت می‌شوند. رشد این برنج‌ها چند ماه طول می‌کشد و تا مرداد ماه کم‌کم برداشت برنج کشت اول آغاز می‌شود. در نهایت تا پایان ماه مرداد فرآیند کشت برنج کشت اول پایان میابد. این برنج را که در این بازه زمانی و با این روند کشت می‌شود، «برنج کشت اول» نامیده می‌شود.

برنج کشت اول معمولا مرغوبیت بالا، طعم و ظاهر خوبی دارد. از طرف دیگر بهره‌برداری این برنج نسبت به برنج کشت دوم ایرانی راحت‌تر است و از همین رو معمولا مقرون به صرفه‌تر است.

مراحل تولید برنج کشت اول ایرانی

مراحل و فرآیند کاشت تا برداشت محصول برنج کشت اول شامل موارد زیر است. این فرآیند به طور کلی حدود ۵ ماه (گاها بیشتر یا گاها کمتر) طول می‌کشد.

1. آماده‌سازی بذر تا زمان جوانه زدن

   

2. تهیه خزانه یا به عبارت بهتر گلخانه‌های موقتی

   

3. پاشیدن بذر در خزانه تا زمان رشد اولیه گیاه برنج

4. آماده‌سازی زمین که شامل شخم زدن و یک دست کردن گل زمین کشاوزی است.

5. نشا که شامل برداشت گیاه از ریشه از گلخانه‌های موقتی است و کاشت دوباره آن در زمین آماده شده.

   

6. وجین یا از بین بردن علف‌های هرز

7. سم پاشی در زمان بلوغ گیاه برای جلوگیری از آسیب آفت‌ها

8. آماده‌سازی محصول برای برداشت که در واقع گیاه باید به مدت حداقل ۲۰ روز زیر نور آفتاب کامل آبیاری شود.

   

9. برداشت برنج

   

10. جداسازی دانه‌های با پوسته از شالی‌های طلایی رنگ

11. بوجار که در واقع همان جداسازی پوسته از دانه‌های برنج است

خب حالا که در مورد تولید، کاشت و برداشت برنج کشت اول ایرانی کامل بیان کردیم، سراغ برنج کشت دوم ایرانی می‌رویم تا آن را هم با تمام ویژگی‌هایش بشناسیم. سپس بعد از آن درباره تفاوت برنج کشت اول و دوم می‌گوییم تا برای انتخاب و خرید برنج ایرانی، بهترین را انجام دهید.

برنج کشت دوم چیست؟

به پروسه و فرآیند تولید محصول برنج ایرانی، بعد از کشت اول که از اوایل شهریور تا پایان آبان انجام می‌شود، برنج کشت دوم می‌گویند. که برنج کشت دوم به دو روش تولید می‌شود. تفاوت اصلی این دو روش فقط در ابتدای آن است که مربوط به روند جوانه زدن و رشد اصلی گیاه می‌باشد. که البته در قیمت گذاری آنها نیست تفاوت ایجاد می‌کند.

بعد از مرحله رشد اولیه گیاه، باقی فرآیند کشت برنج، کاملا شبیه به برنج کشت اول است. البته که جزییات متفاوتی دارند. برای مثال: به طور معمول برای کاشت برنج کشت اول ایرانی نیاز است تا خزانه آماده شود و بذر گرم شود، اما در برنج برداشت دوم ایرانی به دلیل گرمای هوا و آفتاب نیازی به این مراحل نیست. یا برنج کشت دوم ایرانی به آبیاری بیشتری احتیاج دارد.

همانطور که قبل‌تر گفتیم؛ برنج کشت دوم عموما در انتهای فصل تابستان و اواسط ماه شهریور شروع می‌شود و اواخر ماه آبان برداشت آن انجام می‌شود. به دلیل این که گیاه برنج به گرما و نور آفتاب برای رشد نیاز دارد، در فصل سرد قابل کشت نیست؛ به همین دلیل کشت دوم برنج در مناطق سردتر و در ارتفاعات قابل اجرا نیست و این یعنی برخی شهرهای شمالی کشور که در آنجا هوا سردتر است، برنج کشت دوم وجود ندارد.

برنج کشت دوم ایرانی بیشتر در شهرهای استان مازندران و شهرهایی که به دریا نزدیک‌تر هستند و از ارتفاعات فاصله دارند، تولید می‌شود. بهترین برنج کشت دوم مازندران نیز مربوط به شهرهای فریدونکنار، بابل، آمل است. چرا که مزارع این شهرها در کمترین ارتفاع ممکن قرار دارند.

به طور کلی برنج کشت دوم دانه‌های بلندتری دارد، بیشتر ری می‌کند، محصول کمتری دارد، دانه‌های برنج خوش‌پخت‌تر و خوش‌عطرتر هستند و صد البته قیمت بیشتری هم دارد.

حال در ادامه دو روش متفاوت تولید برنج کشت دوم ایرانی را کامل شرح می‌دهیم:

برنج کشت دوم به روش نشا

بعد از برداشت کامل برنج کشت اول ایرانی در مرداد ماه، برخی کشاورزان اقدام به شخم زدن شالیزارهای برنج می‌کنند و به سرعت زمین را برای کشت بعدی آماده می‌کنند. عبارت به سرعت به این دلیل است که کشاورزان زمان زیادی ندارند و اگر کار کشت دوم برنج را به تاخیر بیندازند، با فصل سرما و از دست رفتن محصولشان مواجه می‌شوند.

برای این کار بذر برنج بعد از برداشت در زمین کاشته می‌شود. مراحل نگهداری برنج برداشت دوم نیز همانند برنج کشت اول ایرانی انجام می‌شود و هیچ تفاوتی بین مراحل برنج کشت اول با کشت دوم نیست. اما از آنجایی که کاشت این برنج در ماه مرداد انجام می‌شود و هوا گرم‌تر است، برنج کشت دوم به آبیاری بیشتری نیاز دارد.

در این روش از کاشت برنج کشت دوم، کاملا مشابه نوبت کشت اول عمل می‌شود. یعنی همان مراحل آماده کردن بذر، ساخت گلخانه‌های موقت، آماده کردن و شخم زدن زمین کشاورزی و نشا کردن در این نوبت از کشت هم انجام می‌شود.

این نوع کاشت محصول برنج کشت دوم به علت سریع‌تر پیش رفتن و کاهش ریسک آسیب به محصول و گیاه برنج، بیشتر انجام می‌شود.

برنج کشت دوم به دوباره چین یا جوانه زدن گیاه

در این روش، پس از برداشت محصول نوبت اول، زمین کشاورزی را به مدت یک هفته تا ۱۰ روز با آب زیاد آبیاری می‌کنند. پس از این مدت ریشه‌هایی که در زمین بود دوباره جوانه می‌زند و شروع به رشد کردن می‌کند. به این ترتیب جوانه‌های گیاه برنج برای کشت دوم آماده می‌شود. از این مرحله به بعد تمام مراحل با روش دوم کاملا یکسان است. به حالت «برنج دوباره چین» یا «برنج دوباره جوانه زدن گیاه» می‌گویند. در زبان مازنی به کار «دِباره نوج» می‌گویند. نوج یعنی جوانه زدن.

به دلیل مصرف آب زیاد، زمان‌بر شدن جوانه زدن گیاه و احتمال طولانی شدن کشت و خطر فصل سرما، امروزه کشاورزان کمتری از این روش برای محصول برنج کشت دوم استفاده می‌کنند. البته این نوع کاشت محصول برنج کشت دوم کمتر محصول می‌دهد، اما به مراتب کیفیت و البته قیمت بالاتری نسبت به روش قبلی دارد.

تفاوت برنج کشت دوم در روش دوباره چین با برنج دوباره نشا

چند خط بالاتر کامل در مورد روش‌های تولید برنج کشت دوم ایرانی شرح دادیم. برنج کشت دوم در روش دوباره چین معمولا شکسته‌تر از برنج برداشت اول ایرانی است. اما از آنجایی که هیچ کود و سمی به آن نمی‌زنند، کیفیت بالایی دارد. برنج چین دوم معمولا محصول کمتری می‌دهد و در دسته گران‌ترین برنج ایرانی قرار می‌گیرد. از طرف دیگر برنج چین دوم زمان محدودتری برای رشد و برداشت نیاز دارد.

در صورت تمایل برای تهیه انواع برنج می‌توانید از فروشگاه آنلاین برنج پلاپج اقدام کنید تا محصول مورد نظر را از خود کشاورز بخرید.

تفاوت برنج کشت اول و دوم چیست؟

• برنج کشت اول بهتره یا دوم؟ در پاسخ باید گفت برنج کشت دوم تا به مرحله رشد کامل برسد، در معرض آفتاب بیشتری قرار دارد و از نعمت باران پاییزی نیز برخوردار می‌شود. همین موضوع موجب می‌شود تا برنج برداشت دوم ایرانی عطر، ری و طعم بیشتری نسبت به برنج کشت اول داشته باشد.
• به دلیل گرمای هوای در شروغ فرآیند برنج کشت دوم به آبیاری زیادتری نیاز دارد. از طرفی برای رشد برنج لازم است آب و هوا گرم و مرطوب باشد. به طور معمول کشت این نوع برنج بیشتر در استان مازندران انجام می‌شود و در گیلان و گلستان به ندرت از این روش استفاده می‌شود. برنج کشت دوم در هفته ۲ بار به آبیاری نیاز دارد. از همین رو لازم است تا کشاورز حتما منبع آب مشخصی برای آبیاری برنج داشته باشد.
• در برنج کشت دوم معمولا از بذر گونه‌های برنج مقاوم به سرما استفاده می‌شود. زیرا برنج در اواسط پاییز به رشد کامل می‌رسد و باید در برابر سرما و باران‌های پاییزی مقاوم باشد. که به اصطلاح می‌گویند از بذر خوشه‌های برنج گرم استفاده می‌کنند. (این موضوع ربطی به گرم یا سرد بودن طبع غذا ندارد.) به همین دلیل برنج کشت دوم کیفیت بهتری در زمان پخت دارد.
• معمولا عطر و طعم برنج کشت دوم از برنج برداشت اول بیشتر است و از نظر کشاورزان برنج کشت دوم مرغوبیت بیشتری دارد.
• برنج کشت دوم بیشتر ری می‌کند و به همین دلیل در زمان پخت مصرف برنج کمتر خواهد بود.
• بهره‌برداری برنج کشت دوم از برنج کشت اول سخت‌تر است.
• از آنجایی که برنج برداشت دوم در معرض آفتاب مستقیم قرار می‌گیرد، پخت آن راحت‌تر است و سریع‌تر پخت می‌شود.
• به طور میانگین برنج کشت اول تا کیلویی ۵۰ هزار تومان ارزان‌تر از برنج کشت دوم است.
• در برنج کشت دوم معمولا از سم‌پاشی کمتری استفاده می‌شود، زیرا از قبل زمین سم‌پاشی و آماده است. به همین دلیل موارد مضر در فرآیند رشد گیاه دخالت ندارند.
• برای حاصلخیز شدن خاکی که برنج کشت دوم در آن کاشت می‌شود، از کود شیمیایی بیشتری استفاده می‌شود.
• فرق برنج کشت اول دوم در کیفیت دو برنج نیز مشهود است، برنج کشت دوم معمولا دانه‌های شکسته کمتری دارد و همچنین دانه‌های برنج بیشتر مقاوم هستند.
• جنس و نوع بذر برنج برداشت اول و دوم با هم متفاوت است و برنج کاشت اول و دوم در زمین و شرایط آب و هوایی مختلفی رشد می‌کنند. معمولا برای برنج کشت دوم از گونه‌های «طارم»، «بینام» و «امراللهی» استفاده می‌شود. زیرا این گونه‌های برنج معمولا زودرس‌تر و مقاوم‌تر هستند.

حالا به نظر شما برنج کشت اول بهتر است یا کشت دوم؟

پرسش های متداول در مورد تفاوت برنج کشت اول و دوم

شما می‌توانید با خیال راحت محصول مورد نظر خود را فروشگاه آنلاین برنج پلاپج انتخاب کنید. شما هر محصولی از دسته‌بندی‌های برنج، سرلاشه و نیم دانه را می‌توانید به راحتی انتخاب و خریداری کنید و درب منزل خود تحویل بگیرید. در صورتی از خرید خود راضی نبودید، امکان مرجوع کردن برنج را خواهید داشت.

همچنین اگر از فروشگاه‌ها به صورت حضوری خرید می‌کنید، می‌توانید با ترفندهای شناخت برنج درجه یک ایرانی در محتوای «10 ترفند کاربردی زمان خرید برنج ایرانی» انتخاب درست‌تری داشته باشید.